Ewolucja procesu zaopatrzenia

Firmy które korzystają z SAP ERP w zakresie gospodarki materiałowej czy też w całym szeroko pojętym obszarze logistyki, wspierają procesy zakupowe i relacje z dostawami za pomocą narzędzi dostępnych w tych modułach. W tych przedsiębiorstwach standardem jest, że obsługa zaopatrzenia – od zapotrzebowania, poprzez jego zatwierdzenie, następnie zamówienie i przyjęcie, aż do wystawienia faktury – odbywa się w SAP.

Jednak wykorzystanie funkcji SAP ERP szybko wyczerpie swoje możliwości optymalizacji zakupów, zarówno pod względem obsługi samego procesu, jak i kosztów zaopatrzenia. A przecież wiadomo, że każda oszczędność w zakupach bezpośrednio przekłada się na wyniki finansowe. By uzyskać podobny efekt zwiększając sprzedaż, konieczne są spore nakłady inwestycyjne.

Reorganizacja zakupów najczęściej wiąże się z usprawnieniami procesów zakupowych i obsługą funkcji operacyjnych w wyspecjalizowanych narzędziach informatycznych, takich jak SAP Supplier Relationship Management (SRM).

Dostępne w ofercie SAP narzędzie SRM to rozwiązanie kompleksowe, wspierające z jednej strony operacyjne procesy zaopatrzenia, a z drugiej, dzięki swej logice działania, pozwalające na skorzystanie z najefektywniejszych rozwiązań zakupowych.

Największe korzyści z SAP SRM, przy relatywnie niewielkich nakładach, odniosą te organizacje, które korzystają już z szerokiego zakresu funkcjonalności SAP ERP – także do realizacji funkcji zakupowych, a od SRM oczekują konsolidacji dotąd rozproszonych w systemie procesów zakupowych oraz dodatkowych zaawansowanych narzędzi, które pozwolą optymalizować i obniżyć koszty zaopatrzenia.

Będą to zwłaszcza grupy kapitałowe powstałe w wyniku fuzji czy też rozwoju organicznego, w których zaopatrzenie nie jest scentralizowane, organizacje wielooddziałowe oraz przedsiębiorstwa działające w strukturze koncernu międzynarodowego. Z SAP SRM skorzystają przede wszystkim firmy, które potrzebują lepszego rozwiązania do zarządzania zakupami dla pozycji kosztowych, w tym głównie materiałów i usług, oraz te z firm, które posiadają dużą grupę użytkowników końcowych, będących inicjatorami zakupów (nawet kilka tysięcy pracowników).

Jednak głównym kryterium jest z pewnością duża lub bardzo duża liczba dostawców, dla których istnieje potrzeba wdrożenia wysokiego standardu współpracy, standaryzacji relacji oraz zarządzania asortymentem tych dostawców z jednego miejsca.

Oprócz konsolidacji procesów zakupowych dla całej firmy SAP SRM udostępnia kilka narzędzi niedostępnych w SAP ERP, które pozwolą realizować zaawansowane funkcje biznesowe. Są to na przykład:

  • strategiczne zarządzanie źródłami dostaw (zarządzanie procesem determinacji źródeł dostaw oraz jego realizacja, optymalizacja kryteriów wyboru dostawców i ocena dostawców, tworzenie i ujednolicanie kontraktów oraz zarządzanie nimi);
  • zaopatrzenie operacyjne (zaopatrzenie samoobsługowe, zaopatrzenie w zakresie obsługi technicznej, napraw i remontów, zaopatrzenie w oparciu o poziom zapasów, zaopatrzenie w oparciu o plan, zakup usług);
  • analiza wydatków;
  • zarządzanie kontraktami;
  • współpraca z dostawcami (poprzez portal dostawców, bezpośrednie połączenie z dostawcami, repozytorium dokumentów, raportowanie);
  • zarządzanie treścią (konsolidacja treści i zarządzanie z jednego miejsca, zarządzanie katalogami własnymi i dostawców, szybki dostęp do informacji dzięki zaawansowanym mechanizmom przeszukiwania).

Główne komponenty SAP SRM

Podstawowe narzędzia dostępne w SAP SRM to:

  • SAP Enterprise Buyer Professional (EBP),
  • SAP Bidding Engine (BE) wraz z Live Auction Cockpit Web Presentation Server (LAC),
  • Supplier Self-Services (SUS),
  • SAP Catalog Content Management (CCM) lub SRM-MDM Catalog,
  • Raportowanie dzięki Business Intelligence (BI),
  • Integracja komponentów odbywa się poprzez SAP Process Infrastructure (PI),
  • SAP NetWeaver Portal.

Supplier Self-Services (SUS) jako rozwiązanie oparte na portalu pozwala współpracować z małymi i średnimi dostawcami, którzy nie posiadają zintegrowanego systemu klasy ERP lub też zaawansowanego systemu do obsługi procesów sprzedaży i współpracy z klientem. SUS staje się medium wymiany informacji o zamówieniach, potwierdzeniach, awizach dostaw, fakturach, zapasach u dostawcy oraz statusach płatności.

SAP Catalog Content Management (CCM) lub NetWeaver Master Data Management to rozwiązanie do zarządzania treścią na poziomie całego przedsiębiorstwa. W obsłudze zaopatrzenia tymi informacjami są głownie dane pochodzące od dostawców, a dotyczące ich asortymentu i zakresu dostarczanych usług. Komponent ten można aktywować bez wdrażania całego systemu SRM i używać go wyłącznie w połączeniu z SAP ERP.

Co więcej, wbudowane mechanizmy zaawansowanego i bardzo wydajnego przeszukiwania to nowa jakość w wyborze zamawianego asortymentu. Ważnym aspektem jest tutaj możliwość importowania katalogów od dostawców, np. poprzez portal, z pliku w formacie xml, funkcjonalności workflow służące do weryfikacji i zarządzania zawartością katalogów oraz zarządzanie uprawnieniami do poszczególnych poziomów czy pozycji w katalogach.

Najczęściej wykorzystywaną funkcjonalnością SAP SRM jest Enterprise Buyer Professional (EBP). Komponent ten promuje zaopatrzenie samoobsługowe (self-service procurement), umożliwia wszystkim uprawnionym pracownikom (np. wszystkim pracownikom działu zakupów) pełne zarządzanie źródłami dostaw (działania strategiczne) i realizację zamówień (działania operacyjne). To pozwala na znaczny stopień automatyzacji zakupów.

Proces w EBP przebiega od stworzenia koszyka z zamawianymi pozycjami aż do wstępnego wprowadzania faktur. SAP EBP jest komponentem wykonawczym dla większości funkcji dostępnych w ramach SAP SRM. Zazwyczaj firmy, które wdrażają SAP SRM, zaczynają swoją przygodę właśnie od EBP oraz CCM. Narzędzie Live Auction Cockpit Web Presentation Server umożliwia tworzenie i obsługę aukcji internetowych, do których można zaprosić wybranych dostawców.

Kto da mniej?

Jednym z najciekawszych narzędzi niedostępnych nigdzie indziej w ramach rozwiązań SAP jest Bidding Engine (BE). Dzięki Live Auction Cockpit Web Presentation Server (LAC) możliwe jest tworzenie i obsługa aukcji internetowych, do których można zaprosić wybranych dostawców. Przedmiotem aukcji może być zawartość jednego lub wielu koszyków. Dostawcy licytują „w dół”, obniżając cenę lub oferując korzystniejsze warunki obsługi.

Aukcje mogą także dotyczyć już wcześniej zawartej umowy z dostawcą, np. kontraktu. Wówczas aukcja przybiera formę renegocjacji warunków tejże umowy. W kokpicie odbywa się cała komunikacja z wybranymi oferentami, wybór najkorzystniejszych ofert w oparciu o zadane na początku aukcji wagi dla poszczególnych kryteriów, jak np. cena, termin dostawy, gwarancja i inne.

Scenariusze implementacji

W zależności od zakresu narzędzi SAP ERP wykorzystywanych w przedsiębiorstwie oraz roli, jaką mają pełnić rozwiązania SAP SRM, firma SAP AG opracowała trzy scenariusze implementacji: klasyczny, klasyczny rozszerzony oraz autonomiczny (niezależny).

Scenariusz klasyczny jest przeznaczony dla przedsiębiorstw, w których zakres wymagań dla wprowadzania zgłoszeń zapotrzebowań oraz ich akceptacji jest bardzo szeroki i wielu pracowników ma dostęp do aplikacji obsługujących procesy zakupowe. Dodatkowo pracownicy działu zakupów już pracują w systemie SAP ERP. W związku z tym przesunięcie kroków procesu do SAP SRM nie jest uzasadnione ekonomicznie.

Scenariusz klasyczny rozszerzony zakłada, że aktywności w ramach działu zaopatrzenia są w całości wykonywane w ramach SAP SRM. Z poziomu SAP SRM dostępna jest pełna baza źródeł dostaw oraz katalog materiałów i usług. Wstępne wprowadzanie dokumentów potwierdzeń i faktur także odbywa się w SAP SRM. To najczęściej wykorzystywany scenariusz, pozwalający wszystkim pracownikom dokonywać zamówień według ustalonych wcześniej zasad akceptacji i na bazie uzgodnionych warunków umownych z dostawcami.

Scenariusz autonomiczny został przygotowany dla firm, które nie korzystają z produktywnie działającego systemu do obsługi gospodarki materiałowej oraz nie mają katalogu danych podstawowych produktów, co zmusza je do korzystania z katalogów dostawców. SAP SRM chcą wykorzystać w ograniczonym zakresie, np. dla wybranego asortymentu lub kategorii usług.

Niższa bariera wejścia

Koszty wdrożenia SAP SRM zależą oczywiście od zakresu funkcjonalnego, niemniej jednak większość funkcjonalności jest dostępna do użycia po przeprowadzeniu konfiguracji.

Dzięki trzeciemu scenariuszowi implementacji (autonomicznemu) klient nie musi posiadać pełnego zakresu funkcjonalnego SAP ERP, wystarczy tylko moduły FI oraz CO lub nawet zewnętrzny system finansowo-księgowy.

W firmach posiadających już SAP ERP, wraz z PI i BI, SAP SRM rozwinie skrzydła oraz może odgrywać wiodącą rolę w wybranych krokach procesu zakupowego. Wariantem uruchomienia jest aktywacja SAP SRM z poziomu SAP ECC 6.0, przy wykorzystaniu architektury sprzętowej SAP ERP.

To pozwoli zredukować koszty związane z zakupem dodatkowego hardware’u. Wówczas konieczne jest jedynie poszerzenie licencji dla wybranych użytkowników, pracujących w SAP SRM.

Warto podkreślić, że koszt wdrożenia podstawowych komponentów SAP SRM w standardowym zakresie może być mniejszy niż koszt wdrożenia modułu MM SAP ERP. W zamian w krótkim czasie zyskujemy oszczędności związane z uporządkowaniem procesów zaopatrzenia, lepszym zarządzaniem zakupami oraz korzystniejszą pozycję negocjacyjną w kontaktach z dostawcami.

Wartość dodana SAP SRM

Wykorzystanie narzędzi SAP SRM pozwala znacznie zautomatyzować proces zakupowy i, co za tym idzie, skrócić czas potrzebny na realizację zakupów. Większe możliwości negocjacyjne to nie jedyne źródło oszczędności. Następuje także redukcja wydatków związanych z zakupami oraz obsługą samego procesu, a także kosztów obsługi administracyjnej (np. rezygnacja z papierowego obiegu dokumentów i ich ręcznego zatwierdzania oznacza mniejsze zużycie materiałów biurowych). Standaryzacja procesów i zgodność działań zaopatrzeniowych ze strategią gwarantuje także wyższą wydajność niż chaotyczna sporadyczność zakupów.

Ustandaryzowane działania handlowe i operacyjne wpływają na łatwość obsługi i szybkie nauczenie się obsługi nowego narzędzia. Dodatkową zaletą jest dostęp do narzędzia poprzez stronę internetową, a także prosty i intuicyjny interfejs użytkownika.

SAP SRM zapewnia też dostęp do repozytorium dokumentów zaopatrzeniowych zarówno dla nas jak i naszych dostawców oraz wysoką jakość standardów komunikacyjnych. Zmniejsza to znacznie ryzyko błędów, nieporozumień, braku informacji na czas. Dane dostępne w narzędziu są też źródłem różnorakich raportów, dostępnych na żądanie.

Pracownicy odpowiedzialni za zaopatrzenie koncentrują się na strategiach zakupowych oraz rzeczywistym rozwoju relacji z dostawcą, a nie jak dotąd głównie na działaniach operacyjnych.

Dodatkowo katalogi elektroniczne produktów i usług polepszają komfort ich pracy.

Następuje znaczne zmniejszenie liczby interwencji zawodowych kupców w działania operacyjne związane z realizacją zakupów. Możliwe jest delegowanie powtarzalnych zakupów, np. związanych z obsługą techniczną czy naprawami i remontami, poza dział zakupów.

Wykorzystanie rozwiązań SAP SRM wpływa na zwiększenie produktywności poprzez bardziej przyjazny dla użytkownika system oraz automatyzację niektórych operacji. A jak wiadomo, automatyzacja to szybsza realizacja zadań.