Tworzenie złożonej struktury jednostek w grupach kapitałowych było dotychczas częstą praktyką, a możliwość optymalizacji podatkowej to jeden z kluczowych powodów takiego stanu rzeczy. Również wiele firm korzystających z SAP w Polsce funkcjonuje z wydzielonymi spółkami handlowymi i/lub produkcyjnymi, centrami usług wspólnych (Financial Shared Service Centers, HR Service Centers) i innymi jednostkami posiadającymi osobowość prawną, jak i obsługiwanymi jako odrębne jednostki gospodarcze w systemach ERP do SAP.

Tymczasem w roku 2018 przedsiębiorcy mają do czynienia z największymi w ostatnich latach zmianami w podatku CIT. Fiskus stara się wykonać dyrektywę unijną (ATAD z 2016) oraz na własną rękę zmusić przedsiębiorców do rezygnacji z optymalizacji podatkowych.

Głównym źródłem zmian jest ustawa z dnia 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2017 r., poz. 2175). Nowe  weszły w życie z dniem 1 stycznia 2018 r.

Ustawa wprowadza zmiany między innymi w zakresie:

  1. Oddzielnego obliczania wysokości dochodów z zysków kapitałowych i pozostałych dochodów (źródła przychodów) oraz brak możliwości kompensowania strat z kapitałów pieniężnych z dochodami z innej działalności gospodarczej
  2. Zmianę przepisów dotyczących tzw. niedostatecznej kapitalizacji, tj. przepisów przeciwdziałających nadmiernemu finansowaniu podatników długiem (art. 15c i art. 15ca ustawy CIT)
  3. Zmianę przepisów dotyczących unikania opodatkowania poprzez tworzenie kontrolowanych spółek zagranicznych w państwach, które stosują preferencyjne reżimy opodatkowania, np. w tzw. rajach podatkowych (art. 24a ustawy CIT)
  4. Zmiana przepisów dotyczących funkcjonowania podatkowych grup kapitałowych, tzw. PGK (art. 1a i art. 7a ustawy CIT). W tym zakresie trochę obniżono wymagania, ale zarazem zwiększono konsekwencje w przypadku utraty statusu PGK
  5. Zmiana małej klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania (dotychczasowe art. 10 ust. 4 i 4a) uniemożliwiająca zastosowanie przepisów o restrukturyzacji, w przypadku gdy restrukturyzacja nie ma uzasadnienia ekonomicznego i jest przeprowadzana w celu uchylenia się od opodatkowania
  6. Umożliwienie organom podatkowym szacowania wartości transakcji świadczenia usług jeśli ich cena znacznie odbiega od wartości rynkowej
  7. Wprowadzenie limitu wysokości kosztów uzyskania przychodów związanych z zawieranymi przez podatników podatku CIT umowami na określone usługi niematerialne (art. 15e ustawy CIT).
  8. Ograniczenie możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wierzytelności nieściągalnych i umorzonych, strat z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności uprzednio zaliczonej do przychodów i odpisów amortyzacyjnych od niektórych wartości niematerialnych i prawnych oraz wydatków z tytułu korzystania z opłat i należności licencyjnych
  9. Zmiana zasad opodatkowania przy podziale spółek przez wydzielenie

Wszystkie te nowe przepisy wymagają od managementów rozważenia zasadności dalszego funkcjonowania grupy w dotychczasowym modelu. Oczywiście nie oznacza to jednoznacznej odpowiedzi, że w każdym przypadku rachunek ekonomiczny przełoży się na decyzję o połączeniu wszystkich jednostek w jedną spółkę. Pamiętajmy przecież, że optymalizacja podatkowa nie jest jedynym czynnikiem uzasadniającym funkcjonowanie odrębnych spółek w grupie. Niemniej jednak już teraz wiemy z praktyki rynkowej, że przynajmniej w części przypadków istnienie Podatkowej Grupy Kapitałowej traci rację bytu i management decyduje się na połączenie spółek.

Prostą konsekwencją biznesowej decyzji o połączeniu spółek jest konieczność dokonania zmian w systemach ERP, i to często pod dużą presją czasu. W takich przypadkach, każdy miesiąc opóźnienia w zakończeniu projektu może skutkować ogromnymi stratami. Warto więc do przeprowadzenia takiego projektu wybrać specjalistów, którzy przeprowadzą taki projekt profesjonalnie, wykorzystując doświadczenia i narzędzia zbudowane podczas wielu podobnych wcześniejszych przedsięwzięć.

Transformacja trudniejsza niż implementacja

Projekty SAP związane ze zmianami biznesowymi generują dodatkowe wyzwania. W efekcie, pod pewnymi względami takie przedsięwzięcia transformacji bywają dla firmy oraz partnera wdrożeniowego bardziej wymagające, niż implementacja systemu od zera.

Najczęściej wykonywane projekty tego typu (i wiążące się z nimi wyzwania) to:

  • Połączenia firm lub części firm (konieczność przeprowadzenia w systemie fuzji jednostek gospodarczych, centrów zysku, etc. , często z różnych systemów ERP, w tym SAP)
  • Wyodrębnianie zorganizowanej części przedsiębiorstwa np. w celu sprzedaży (konieczność tzw. carveoutu – ekstrakcji części danych z systemu SAP i przeniesienia ich najczęściej do innego systemu SAP)
  • Zmiany i przesunięcia lat obrotowych (skrócenie lub wydłużenie roku obrotowego, bądź przesunięcie roku obrotowego – np. zmiana numeracji, tak by odpowiadała rokowi kalendarzowemu)

Cechą charakterystyczną takich projektów jest zmiana nie tylko sposobu rejestracji danych od startu produktywnego systemu, ale często także transformacja danych historycznych za wybrany okres wstecz, tak by wyglądały, jakby były wprowadzane już w nowy sposób.

Piotr Brzoskowski, Dyrektor ds. Konsultingu i Serwisu Aplikacyjnego, All for One Poland

Projekty zmian biznesowych, jak połączenia i wydzielenia jednostek czy zmiany lat obrotowych, realizujemy od wielu lat (do 2017 roku pod marką BCC). Od 2017 roku, jako część Grupy SNP, mamy dodatkowo do dyspozycji know how, a przede wszystkim oprogramowanie firmy SNP, które z sukcesem wsparło setki transformacji środowisk SAP. Dzięki rozwiązaniom SNP transformacje SAP realizowane są lepiej i efektywniej. W krótszym czasie można przeprowadzić większą liczbę zmian w środowisku SAP, jednocześnie minimalizując czas niedostępności systemu (near zero downtime).
Takimi właśnie projektami zajmuje się nowy obszar BLT – Business Landscape Transformation, utworzony w SNP Poland (aktualnie All for One Poland) w styczniu 2018 r.
Piotr Brzoskowski, Dyrektor ds. Konsultingu i Serwisu Aplikacyjnego, SNP Poland

Business Landscape Transformation na ratunek

Dostosowania w już działającym systemie IT nie zawsze są łatwe. Często ze względu na spójność systemu nie można ich po prostu wykonać, bądź ich implementacja jest bardzo pracochłonna. Tu z pomocą przychodzą specjalne narzędzia przygotowane przez Grupę SNP, a także rozwiązania od firmy SAP, umożliwiające wykonanie praktycznie dowolnych zmian w „żywym” systemie SAP, w tym zwłaszcza – odwzorowanie zmian własnościowych w strukturze grup kapitałowych.

Narzędzia te pozawalają na analizę obecnego stanu systemu (SNP System Scan, SNP Interface Scanner) oraz pozwalają na wprowadzenia nawet najbardziej złożonych zmian w danych już istniejącego systemu (SNP Transformation Backbone with SAP LT).

Dzięki rodzinie rozwiązań SNP w zakresie usług BLT, możliwe jest uporządkowanie istniejącego systemu SAP bez konieczności przeprowadzenia reimplementacji. Dzięki specjalistycznej metodyce i wykorzystywanym produktom wspierającym proces zmian oraz wieloletniemu doświadczeniu w podobnych projektach, jest możliwe przeprowadzenie projektów transformacji SAP które:

  • są wykonywane szybciej niż przy pomocy narzędzi standardowych,
  • są pewniejsze, bo wykorzystują sprawdzone mechanizmy transformacji rozwijane przez SNP i SAP,
  • są w ogóle możliwe, dzięki wykorzystaniu narzędzia SNP Transformation Backbone

Odwzorowanie zmian prawnych, czy uproszczenie struktury danych podstawowych lub transakcyjnych, to właśnie zadanie dla zespołu specjalistów od projektów BLT. W kontekście zmian w CIT, które weszły w życie w 2018 r. – otwiera to drogę do jak najszybszego osiągnięcia optymalnej struktury grupy kapitałowej, wspieranej przez w pełni dostosowany system SAP, bez perturbacji w bieżącym prowadzeniu biznesu.