OLE – funkcjonalności aplikacji MS Office i innych w programach ABAP

W codziennej pracy oprócz systemu SAP ERP często sięgamy też do innych aplikacji, np. z pakietu MS Office. Dane udostępniane przez system SAP są następnie przetwarzane w aplikacjach typu edytor tekstu czy arkusz kalkulacyjny. Jest to wygodne rozwiązanie i pozwala szybko uzyskać żądany efekt, często łatwiej niż w samym systemie SAP.

Mimo wielu operacji, które możemy wykonać na danych w tabeli ALV, nie zawsze osiągniemy to, co oferują nam formuły w programie Microsoft Excel.

Korzystanie z różnych środowisk i aplikacji wiąże się jednak z koniecznością kopiowania danych z jednego programu do drugiego, skąd po ich analizie i przetworzeniu często trzeba je ponownie przenieść do innego programu.

Nie zawsze funkcjonalność kopiuj – wklej jest dostępna, więc niektóre dane musimy wprowadzać ręcznie. Jest tak na przykład podczas pracy z urządzeniami zewnętrznymi, takimi jak chociażby wagi samochodowe. Niesie to oczywiście za sobą znaczne ryzyko popełnienia błędu. Niewygodne jest również otwieranie jednocześnie wielu okien aplikacji, z których żadna nie potrafi w pełni zrealizować naszych oczekiwań i musimy w efekcie wykorzystywać je wszystkie jednocześnie.

Znacznym ułatwieniem byłoby połączenie takich aplikacji i wykorzystywanie ich jako części programów ABAP. Wyobraźmy sobie, że wynik raportu zamiast w tabeli ALV otrzymujemy bezpośrednio w arkuszu Excel i możemy go porównać z zestawieniem z ubiegłego miesiąca, które widać obok, w przeglądarce wyświetlającej naszą stronę internetową.

Na następnym ekranie te dane będą umieszczone w edytorze Word, gdzie dodamy komentarz do otrzymanego zestawienia i wyślemy jako załącznik e-mail. To tylko kilka przykładów zastosowania technologii OLE.

Dokument w dokumencie

OLE (Object Linking and Embeding) pozwala umieścić różne rodzaje dokumentów w innym, bardziej złożonym dokumencie. Inaczej technologię OLE można zdefiniować jako mechanizm osadzania i łączenia dokumentów i innych obiektów z aplikacji zewnętrznych, m.in. takich jak MS Word, MS Excel, CorelDraw!, PowerPoint.

To dzięki OLE  możemy dodać ładną papeterię do treści wiadomości e-mail, dołączyć wykres i logo firmy, a nawet muzykę, która będzie się automatycznie odtwarzać. Podobnie można wzbogacić aplikacje ABAP i w prosty sposób zastosować szeroki wachlarz funkcjonalności udostępnianych przez programy, których codziennie używamy.

Żeby korzystać z możliwości, jakie daje nam technologia OLE, konieczny jest jedynie system operacyjny Microsoft Windows oraz zainstalowane oprogramowanie (np. Microsoft Office), z którego będziemy zagnieżdżać obiekty wewnątrz innych aplikacji.

Te wymagania dotyczą wyłącznie komputera klienta – nie ma znaczenia, jaki system jest zainstalowany po stronie serwera.

Łączenie i osadzanie

W technologii OLE dostępne są dwa rodzaje wymiany informacji – łączenie i osadzanie. Łączenie (ang. linking) ma miejsce wtedy, gdy do aplikacji wstawiany jest tylko link – łącznik do innego obiektu. Podstawową zaletą tej metody jest oszczędność pamięci, a także to, że jakikolwiek efekt końcowy edycji źródłowego obiektu jest natychmiast dostępny i odświeżany w aplikacji, w której istnieje link do tego obiektu. Tym samym zmiany wprowadzone w takim obiekcie uwzględniane są automatycznie we wszystkich aplikacjach, w których obiekt jest wykorzystywany.

Druga metoda to osadzanie (ang. embedding) – czyli przeniesienie do aplikacji całego obiektu (np. obrazka, tabeli). Jej zastosowanie powoduje znaczy wzrost rozmiaru końcowego dokumentu, a dodatkowo wszelkie zmiany wprowadzone w obiekcie źródłowym nie są uwzględniane w aplikacji, w której dany obiekt został osadzony.

Warto podkreślić, że technologia OLE zapewnia wysoki stopień kompatybilności nawet w wypadku integracji funkcjonalnej aplikacji wykorzystujących różnorodne typy informacji. OLE wykorzystuje m.in. specyfikację COM (Component Object Model), a tym samym umożliwia tworzenie uniwersalnych, dających się wielokrotnie wykorzystywać obiektów typu plug-and-play, mogących pracować w różnorodnych aplikacjach.

Technologia stanowi również podstawę koncepcji tworzenia oprogramowania typu obiektowego, w której poszczególne obiekty mogą być tworzone w różnych językach programowania pochodzących od dowolnego dostawcy.

Technologię OLE możemy wykorzystać w każdej sytuacji, gdy możliwa jest komunikacja i wymiana danych między systemem SAP a obiektem OLE, który posiada pożądane przez nas funkcje. Poniżej zaprezentujemy kilka możliwych zastosowań oraz działających produkcyjnie rozwiązań.

Łatwiejsza analiza i prezentacja danych

Znaczna część raportów z systemu SAP po przetworzeniu danych prezentuje wynik w postaci listy lub tabeli ALV. Jeśli zachodzi konieczność wyeksportowania danych do arkusza kalkulacyjnego, korzystamy z najprostszego rozwiązania dostarczanego przez SAP, jakim jest utworzenie płaskiego pliku. Często jednak chcielibyśmy wykorzystać bardziej zaawansowane funkcje znane z codziennej pracy z Excelem, które zwiększają przejrzystość arkusza danych oraz dostarczają nowych informacji (np. agregowanie wartości):

• sumowanie zakresu pól, obliczanie średnich, znajdowanie wartości brzegowych,
• wypełnienie jednocześnie wielu arkuszy (eksportując plik z SAP, możemy wypełnić tylko jeden arkusz),
• grupowanie, formatowanie komórek, tworzenie obramowań,
• tworzenie wykresów.

Poza analizą danych innym ważnym zagadnieniem jest ich właściwa prezentacja. W tym celu możemy wykorzystać obiekt OLE dostarczony z MS Word.

W odróżnieniu od standardowych wydruków za pomocą formularzy SAP Script czy Smart Forms, w tym wypadku możemy przygotować szablon dokumentu, wypełnić go odpowiednimi tekstami i wartościami, a następnie udostępnić użytkownikowi do dalszej edycji. Taki dokument można bez problemu zapisać na dysku komputera, wydrukować czy wysłać pocztą elektroniczną.

Drukarki, wagi, czytniki kart

W ramach oferty All for One SAP Add-ons (autorskich funkcjonalności i rozwiązań BCC (aktualnie All for One Poland) rozszerzających standard SAP) dostępne jest rozwiązanie All for One EasyPOS do integracji SAP z drukarkami fiskalnymi. W tym rozwiązaniu technologia OLE jest odpowiedzialna za komunikację z drukarką i przekazanie wszystkich danych potrzebnych do prawidłowego wydrukowania paragonu.

Na komputerze, na którym zainstalowany jest All for One EasyPOS i podłączona jest drukarka fiskalna, można drukować paragony bezpośrednio z systemu SAP. Uzyskujemy w ten sposób automatyczne przekazanie danych z dokumentu faktury do drukarki, dzięki czemu nie trzeba się obawiać rozbieżności między danymi finansowymi w systemie a paragonami.

W podobny sposób można oprogramować praktycznie dowolne urządzenie i udostępnić jego funkcje w programie ABAP.

Technologię OLE można wykorzystać niezależnie od tego, czy chcemy do programu pobierać odczyt z wagi dla samochodów dostawczych, informację o wadze i charakterystyki poszczególnych składników w kolejnych etapach procesu produkcyjnego, czy wykorzystywać podpis elektroniczny umieszczony w czytniku kart do sygnowania dokumentów. Uzyskamy dzięki temu automatyzację procesu obsługi takiego urządzenia, a co za tym idzie – odciążymy użytkownika od konieczności uruchamiania jednocześnie wielu programów i mozolnego przepisywania danych z jednego do drugiego.

Technologia OLE powoduje, że proces uruchomienia dodatkowej funkcjonalności oferowanej przez zewnętrzną aplikację jest często w ogóle niezauważalny dla użytkownika. Często wszystkie czynności są dokonywane z poziomu systemu SAP, natomiast rezultatem są wyniki działania oprogramowania dostarczanego przez system sterujący dodatkowym narzędziem.

OLE w automatyce przemysłowej

Dzięki OPC (ang. OLE for Process Control), czyli rozwinięciu i zaadoptowaniu technologii OLE do zastosowań związanych z automatyką przemysłową, możliwe jest łączenie aplikacji bazujących na systemie operacyjnym ze sprzętem i oprogramowaniem dedykowanym właśnie dla automatyki przemysłowej (urządzenia procesowe), nadzorującym i sterującym procesem technologicznym.

Wykorzystanie przez OPC jednolitych metod dostępu i opisu danych dla procesu technologicznego pozwala na wykorzystywanie danych z urządzeń sterujących i nadzorujących proces technologiczny (np. sterowniki PLC), bez konieczności implementacji specjalnego sterownika.

Z poziomu jednej aplikacji

Do podstawowych zalet technologii OLE należy zaliczyć dostępność różnorodnych obiektów z poziomu jednej aplikacji. Brak konieczności otwierania za każdym razem osobnego narzędzia, edycja dokumentu bezpośrednio z poziomu najczęściej używanego rozwiązania to zwiększenie efektywności i ergonomii pracy oraz duża oszczędność czasu. Pozwala to także usystematyzować pracę i usprawnić przeprowadzanie różnego rodzaju operacji zawsze z poziomu tylko jednej aplikacji. To także możliwość skorzystania z zaawansowanych czy też ulubionych funkcji, np. w Excelu, które są niedostępne w SAP.

Dodatkowym atutem tej technologii jest możliwość współdzielenia załączonych obiektów i dostęp wszystkich członków zespołu projektowego do danych edytowanych przez jedną osobę oraz do dokumentu źródłowego.