Funkcjonalności nowej księgi głównej (New General Ledger, NGL) dostępne są w standardzie systemu już od wersji SAP ERP, czyli od 2004 roku.
Klienci, którzy wdrożyli system SAP przed tą datą, lub tacy, którzy w momencie wdrożenia nie zdecydowali się na implementację NGL , mogą w ramach obecnie wykorzystywanego systemu przejść projekt migracji, który umożliwi aktywowanie tych funkcjonalności.
Warto to rozważyć, gdyż za wykorzystaniem nowej księgi głównej przemawiają takie argumenty jak skrócenie procesu zamknięcia okresu poprzez integrację rzeczywistą z modułem CO czy realizacja księgowań w podziale na zdefiniowane obiekty w momencie, gdy dokument powstaje. Warto również podkreślić takie kwestie jak możliwość generowania sprawozdań finansowych po zdefiniowanych segmentach, które w dokumentach księgowych wyprowadzane są automatycznie z obiektów dekretacji takich jak MPK, Zlecenie czy Centrum Zysku.
Nie do przecenienia jest również fakt, że NGL umożliwia prowadzenie równoległej ewidencji zdarzeń gospodarczych według różnych standardów rachunkowości, ale także w oparciu o różne warianty roku obrotowego czy walutę. Istotne jest to zwłaszcza dla firm, które ze względu na udział właścicielski mają obowiązek generować raporty i sprawozdania nie tylko na potrzeby polskie, ale również grupowe.
Coraz częściej zdarza się, że firmy stawiają przed systemem dodatkowe wymagania związane z raportowaniem według amerykańskich standardów US GAAP czy IFRS (International Financial Reporting Standards), gdzie wariant roku obrotowego może być oparty na pełnych tygodniach w układzie 4/4/5 (kwartał sprawozdawczy składa się z trzech okresów, w którym pierwszy i drugi trwa pełnecztery tygodnie, zaś trzeci pięć tygodni). Sytuacja taka praktycznie zawsze powoduje, że początek i koniec roku obrotowego dla standardów np. US GAAP jest inny niż dla sprawozdawczości prowadzonej według polskiej ustawy o rachunkowości. W takich wypadkach wykorzystanie NGL rozwiązuje większość problemów z odpowiednim zakwalifikowaniem zdarzeń gospodarczych do właściwego okresu sprawozdawczego.
Jak zamienić starą na nową
Po trwającej cały 2012 i przez pierwszy kwartał 2013 r. akcji upgrade’ów, większość firm pracujących z systemem SAP korzysta z wersji 6.0. Już tylko nieliczni klienci ze starszą wersją prowadzą właśnie lub planują projekty upgrade’u. Ustabilizowanie pracy tą najnowszą wersją sytemu to dobry moment na zaplanowanie i przeprowadzenie projektu migracji do nowej księgi głównej. Ważne jest, aby procesu tego nie realizować równolegle z pracami związanymi z upgrade’em technicznym do wyższej wersji. Zgodnie z wymaganiami SAP najpierw należy podnieść wersję systemu, a następnie rozpocząć projekt migracji.
Trzeba również pamiętać, że migracja nie jest projektem technicznym, lecz projektem biznesowym, bo u jego podstaw leżą nowe wymagania biznesowe oraz zdefiniowanie nowego modelu, w oparciu o który prowadzona będzie ewidencja i sprawozdawczość.
Firma SAP zdefiniowała i udostępniła osiem scenariuszy do realizacji tego typu projektów. Godnym zaznaczenia jest fakt, że uruchomienie produkcyjne nowego rozwiązania zawsze musi odbywać się na przełomie lat obrotowych, dlatego tak ważna jest kwestia odpowiedniego zaplanowania prac.
W projekcie migracji do nowej księgi głównej, oprócz oczywiście klienta i firmy konsultingowej, udział bierze specjalnie do tego celu powołana komórka w firmie SAP. Podstawowym zadaniem SAP General Ledger Migration Back Office jest zapewnienie, że prace są prowadzone zgodnie z metodyką opracowaną dla tego typu projektów oraz że założenia określone w koncepcji są możliwe do zaimplementowania z technicznego punktu widzenia.
Wsparcie zespołu SAP GLM BO minimalizuje tym samym potencjalne ryzyka, które mogą wystąpić w tego typu projektach. Odbywa się ono w formie zaplanowanych zdalnych sesji, w których biorą udział konsultacji SAP GLM, konsultanci firmy wdrożeniowej oraz klient. Warto podkreślić, że mimo wsparcia udzielonego przez firmę SAP, odpowiedzialność za przeprowadzenie projektu leży w całości po stronie klienta, który może zrealizować projekt własnymi środkami lub przy wsparciu zewnętrznej firmy konsultingowej. Szczególnie istotne jest zatem zaangażowanie do prac kompetentnego i doświadczonego partnera, gwarantującego sprawne oraz zgodne ze sztuką przeprowadzenie projektu migracji.
We właściwym przeprowadzeniu całego przedsięwzięcia pomaga wspomniana metodyka określająca poszczególne fazy projektu migracji danych. Projekt składa się z trzech faz podzielonych dwoma granicznymi datami – dotyczącymi daty migracji oraz daty aktywacji dla nowej księgi głównej. Pierwsza faza poświęcona jest na planowanie i określenie założeń biznesowych, które przekuwane są na odpowiednią konfigurację dla NGL. W fazie drugiej następuje testowa migracja i przygotowanie do Go Live, zaś faza trzecia to zakończenie migracji i wsparcie.
Dodatkowo klient decydujący się na projekt migracji otrzymuje zestaw narzędzi wspierający projekt. W specjalnie instalowanej w systemie paczce dostarczane są programy, których centralnym punktem jest kokpit migracji. Określa on listę zadań wraz datami i czasem ich realizacji, a także definiuje kamienie milowe projektu i miejsca, w których następuje walidacja wykonanych dotychczas czynności. Brak wykonania danego kroku z sukcesem w pewnych sytuacjach uniemożliwia realizację dalszych prac.
Scenariusze migracji
Obecnie firma SAP umożliwia zrealizowanie projektu migracji danych w oparciu o jeden z ośmiu udostępnionych scenariuszy:
- Scenariusz 1: Przejęcie „starej” księgi FI – obejmuje przejęcie funkcji realizowanych przez klasyczną księgę główną do nowej księgi głównej.
- Scenariusz 2: Przejęcie ksiąg FI, PCA oraz/lub SL – obejmuje zakres scenariusza pierwszego poszerzony o przejęcie danych z Rachunku Centrów Zysku oraz Księgi Specjalnej (jeśli jest wykorzystywana).
- Scenariusz 3: Przejęcie ksiąg FI, PCA oraz/lub SL wraz z podziałem dokumentów – obejmuje zakres scenariusza drugiego wraz z uruchomieniem funkcji podziału dokumentów, wspierającej raportowanie według dodatkowych wymiarów, takich jak segmenty, centra zysków czy działy gospodarcze.
- Scenariusz 4: Przejęcie ksiąg FI, PCA oraz/lub SL wraz z obsługą rachunkowości równoległej w oparciu o nowe księgi obejmuje zakres scenariusza drugiego poszerzony o możliwość prowadzenia równoległych zapisów księgowych do kilku ksiąg w miejsce zapisu równoległego na kontach KG.
- Scenariusz 5: Przejęcie ksiąg FI, PCA oraz/lub SL wraz z podziałem dokumentów oraz obsługą rachunkowości równoległej w oparciu o nowe księgi obejmuje zakres scenariuszy drugiego oraz trzeciego.
- Scenariusz 6: Uruchomienie funkcji podziału dokumentów – ten scenariusz jest wykorzystywany w wypadku uruchomienia funkcji podziału dokumentów dla systemów, w których nowa księga główna jest aktywna a podział dokumentów nie był wcześniej wykorzystywany.
- Scenariusz 7: Uruchomienie dodatkowej księgi – ten scenariusz jest wykorzystywany w przypadku uruchomienia dodatkowej niewiodącej księgi dla podmiotów, które wykorzystują już funkcjonalność nowej księgi.
- Scenariusz 8: Zamiana podejścia z wyceny na kontach do wyceny na księdze – ten scenariusz jest wykorzystywany w sytuacjach, gdy zmieniane jest podejście do wyceny z opartego na oddzielnych kontach na rozwiązanie bazujące na równoległych księgach.
Dla kogo NKG
Narzędzia dostępne w nowej księdze głównej są szczególnie przydatne w firmach przygotowujących sprawozdania finansowe według kilku standardów rachunkowości (np. według polskiego prawa i międzynarodowych standardów rachunkowych). Ważnymi odbiorcami funkcji dostępnych w NKG są także grupy kapitałowe, podlegające obowiązkowi sporządzania sprawozdań skonsolidowanych. Rozwiązania dostępne w NKG w znacznym stopniu wspierają proces konsolidacji realizowany w narzędziu SAP SEM-BCS. Nowa księga główna zwiększa także możliwości raportowania zarządczego w przedsiębiorstwach o rozbudowanej strukturze organizacyjnej, realizujących transakcje wewnętrzne.
Gdzie znaleźć dodatkowe informacje
Informacji na temat projektu migracji do nowej księgi głównej można szukać pod adresem www.service.sap.com. Na temat technicznych zagadnień migracji zostało publikowanych również wiele not OSS, w tym godna polecenia jest nota 1070629, posiadająca ponad 100 najczęściej zadawanych pytań dotyczących projektu wraz z odpowiedziami.
Firma SAP przewiduje również szkolenie z zakresu migracji danych o kodzie AC 212 Migration to New General Ledger. Z tego zakresu nie przewidziano żadnego dedykowanego certyfikatu, jednak trzeba mieć na uwadze, że część zagadnień szkolenia AC 212 wchodzi w skład certyfikatu z obszaru rachunkowości finansowej.