W dobrze prosperującej organizacji wszystkie jej elementy są ze sobą powiązane i muszą pracować sprawnie. Systemy informatyczne w przedsiębiorstwie „żyją”, rozwijają się i rosną wraz z nim, a to powoduje, że muszą odpowiadać na wciąż rosnące wymagania biznesu. Z czasem liczba przetwarzanych danych rośnie, wdrażane są kolejne funkcjonalności, konfigurowane nowe raporty. Coraz więcej użytkowników pracuje równolegle, rośnie liczba powiązań i interfejsów z innymi systemami. To powoduje, że wzrasta zapotrzebowanie na moc obliczeniową i dostępność systemów.

Równie ważnym elementem jest zapewnienie bezpieczeństwa, integralności i dostępności danych. Pod tymi pojęciami mieszczą się między innymi:

  • sprawdzony system kopii bezpieczeństwa danych,
  • wydajny i skalowalny hardware,
  • system operacyjny i baza danych objęte wsparciem producenta,
  • aplikacje biznesowe objęte wsparciem producenta.

Spełnienie powyższych wymagań jest jednym z wyzwań, przed którymi stoją architekci IT w firmach. Przewidywanie wymagań biznesu, planowanie przyszłych rozwiązań i odpowiednie przeprowadzenie zmian w architekturze systemów IT wymaga wiedzy i doświadczenia od osób odpowiedzialnych za rozwój i utrzymanie systemów informatycznych.

Czas na zmiany

Systemy SAP są jednymi z istotnych elementów IT w firmie USP Zdrowie. Wciąż rozwijane rozwiązania SAP ERP i SAP HR wymagają utrzymania infrastruktury na wysokim poziomie. To oznacza konieczność podążania za zmianami na rynku hardware oraz spełnianie wymagań producentów oprogramowania co do systematycznych aktualizacji.

Organizacje, które działanie biznesu opierają na sprawności systemów i infrastruktury IT, nie mogą sobie pozwolić, by starzejący się hardware podnosił koszty utrzymania systemów i zwiększał prawdopodobieństwo awarii, a zatem podnosił ryzyko związane z bezpieczeństwem danych. Inne ryzyka to ograniczona możliwość rozbudowy infrastruktury i mocy obliczeniowej, a także utrzymania zgodności z wymaganiami najnowszych wersji bazy danych i aplikacji SAP.

W USP Zdrowie nadszedł moment, by podjąć decyzję o wymianie sprzętu.

Wymiana całego hardware to bardzo wymagające przedsięwzięcie. Musi być starannie zaplanowane, tak aby zapewnić bezpieczeństwo i ciągłość pracy systemów. Podjęte na tym etapie decyzje będą miały wpływ na przyszły rozwój aplikacji i koszty utrzymania IT.

W USP Zdrowie zrezygnowano z instalacji opartych na dedykowanych serwerach i systemach operacyjnych IBM AIX na rzecz wirtualizacji w oparciu o rozwiązania firmy VMware. O takiej zmianie zadecydowały korzyści wynikające z wirtualizacji systemów IT. Cele, jakie planowano osiągnąć, to elastyczność administrowania środowiskiem wirtualnym, zwiększenie dostępności i skalowalności systemów, optymalizacja wykorzystania zasobów zastosowanego hardware’u i redukcja kosztów utrzymania (TCO).

Mariusz Bałdyga, Kierownik ds. Wsparcia i Rozwoju Systemów IT, USP Zdrowie

Optymalizacja, oszczędność, bezpieczeństwo
Zakończenie wsparcia producenta oraz rosnące ryzyko awarii stały się bezpośrednimi przyczynami podjęcia decyzji o migracji systemów SAP. Decyzja o migracji zasobów IT na platformę wirtualną, opartą na technologii x86, VMware oraz Microsoft Windows Serwer, została poprzedzona dogłębną analizą kosztową i funkcjonalną. Wybrane rozwiązanie pozwoliło nam wykorzystać wiedzę i doświadczenie zdobyte podczas wieloletniej pracy z tymi technologiami, jak również zoptymalizować wykorzystanie istniejącej infrastruktury IT. Proces migracji wykorzystaliśmy również do przeglądu i uporządkowania pejzażu systemów (rezygnacja z SAP BW, rozbudowa środowisk deweloperskich i testowych w obszarze integracji procesów biznesowych).
Nie bez znaczenia pozostaje fakt podniesienia bezpieczeństwa funkcjonowania firmy poprzez zastosowanie ujednoliconej polityki disaster recovery, w której systemy SAP stanowią kluczową rolę.
Migracja systemu IT w firmie farmaceutycznej związana jest z przeprowadzeniem równolegle projektu walidacji zarówno nowego środowiska, jak i samych prac migracyjnych. W związku z tym projekt poza zespołem IT zaangażował całą firmę, aby upewnić się, że najwyższe standardy jakości obowiązujące w branży farmaceutycznej zostały spełnione.
Mariusz Bałdyga, Kierownik ds. Wsparcia i Rozwoju Systemów IT, USP Zdrowie

Systemy do migracji

Na początku projektu migracji najważniejsze było ustalenie, jaka jest obecna infrastruktura systemów SAP i które z nich będą migrowane, gdyż to determinowało zakres prac, założenia dla metodyki wykonania migracji oraz wymagania dla nowego środowiska.

Architektura systemów SAP w USP Zdrowie, dla których przygotowano projekt zmiany środowiska, to systemy SAP ERP, SAP HR, SAP BW, SAP Business Connector oraz SAP Solution Manager. Systemy SAP ERP, SAP HR i SAP BW były skonfigurowane w tradycyjny pejzaż trzech systemów: rozwojowy, testowy i produkcyjny. Pojedynczą instalację miał SAP Solution Manager, natomiast SAP Business Connector to dwa systemy: testowy i produkcyjny. Dodatkowo na systemie SAP HR wdrożona była funkcjonalność Samoobsługi Pracowniczej i Menedżerskiej (ESS/MSS) w oparciu o portal AS JAVA na systemach SAP BW (dual-stack ABAP + JAVA).

Systemy źródłowe pracowały na rozwiązaniach IBM AIX i bazie danych IBM DB2. Na docelowej platformie wirtualnej zdecydowano się na system operacyjny MS Windows oraz bazę danych IBM DB2. Zmiana architektury oraz systemu operacyjnego oznaczała, że systemy SAP należy migrować zgodnie z metodyką SAP kopii heterogenicznej.

Przy migracji systemów SAP skorzystano z procedury migracji heterogenicznej. To wyeliminowało konieczność zapewnienia sporej przestrzeni dyskowej i skróciło czas migracji pojedynczego systemu.

Metodyka i optymalizacja

W USP Zdrowie migrację systemów SAP ERP, HR i Solution Manager zaplanowano zgodnie z wytycznymi i procedurami firmy SAP dla kopii heterogenicznej. Jednym z ograniczeń, jakie były brane pod uwagę, był fakt, że na systemach źródłowych brakowało przestrzeni dyskowej i nie można było zapewnić wystarczającego miejsca do wykonania eksportu danych na dyski fizyczne.

Z tego względu przy migracji systemów SAP skorzystano z zaawansowanej procedury migracji heterogenicznej, w której następuje eksport danych na systemie źródłowym i jednoczesny import na systemie docelowym. Odczytywane dane na systemie źródłowym są natychmiast przesyłane po sieci do systemu docelowego i tam importowane do bazy danych. Ta metoda wyeliminowała konieczność zapewnienia sporej przestrzeni dyskowej na systemach do przechowywania eksportu danych, a jednocześnie skróciła czas migracji pojedynczego systemu.

Przygotowując procedury migracyjne, ustalono, że funkcjonalności oparte na SAP BW zostaną wygaszone. Jednak system ten pełnił istotną rolę jako platforma portalowa AS JAVA dla rozwiązań samoobsługi pracowniczej i menedżerskiej w SAP HR, z której korzystali pracownicy USP Zdrowie. Zaproponowano więc migrację funkcjonalną. W nowym środowisku wdrożono najnowszą wersję systemu SAP NetWeaver Portal, wraz z doinstalowaniem komponentów SAP MSS i ESS dla systemu HR, w pejzażu trzech systemów: rozwojowego, testowego i produkcyjnego.

Następnie przeniesione zostały wszystkie funkcjonalności ESS i MSS ze starego systemu, a podczas migracji systemów SAP HR rekonfigurowano połączenia, tak aby systemy pracowały w oparciu o nowy SAP NetWeaver Portal. Dzięki takiemu podejściu do migracji funkcjonalnej firma USP Zdrowie uzyskała nową wersję systemu SAP NetWeaver Portal, zapewniła dostęp do funkcjonalności SAP HR na niezmienionym poziomie, a jednocześnie uniknęła konieczności migracji niewykorzystywanego już systemu SAP BW.

Migracja systemów SAP Business Connector również polegała na migracji funkcjonalnej. Na systemach docelowych zainstalowano najnowszą wersję oprogramowania, a następnie przeniesiono konfigurację i ustawienia systemu.

Po migracji systemu SAP Solution Manager zostały z niego usunięte dane i konfiguracje starych systemów SAP, a następnie ponownie podłączono i skonfigurowano systemy po migracji na platformę VMware, dodając nowe instancje SAP Enterprise Portal. System SAP Solution Manager w USP Zdrowie pełni również rolę systemu centralnego w konfiguracji zarządzania użytkownikami i uprawnieniami systemów SAP CUA. I ta funkcjonalność została zachowana i zrekonfigurowana dla systemów SAP ERP i HR po migracji.

Bezpieczny harmonogram

Najważniejszym czynnikiem branym po uwagę przy planowaniu harmonogramu migracji było zapewnienie bezpieczeństwa danych i wyeliminowanie potencjalnych błędów, tak aby migracja systemu produkcyjnego przebiegła sprawnie, a użytkownicy nie odczuli zmiany negatywnie.

Migracja systemów w USP Zdrowie została wykonana według poniższego scenariusza.

W pierwszej kolejności wykonano migrację testową systemów SAP ERP i SAP HR. Zostały przeniesione wszystkie systemy w pejzażu, to znaczy systemy rozwojowe, testowe oraz produkcyjne, i rozpoczęły się intensywne testy systemów i funkcjonalności SAP. W tym czasie funkcjonowały dwa równoległe pejzaże systemów ERP i HR, a wszelkie zmiany wprowadzane w starej, wciąż jeszcze produkcyjnej ścieżce systemów SAP, były przenoszone i odwzorowywane na nowych systemach.

Równolegle wykonano migrację SAP Solution Managera, instalację i konfigurację systemów SAP NetWeaver Portal oraz migrację systemów SAP Business Connector.

Po zakończeniu testów zostały zaplanowane terminy migracji produkcyjnych dla systemów SAP ERP i HR. Technicznie prace polegały na usunięciu zmigrowanej wcześniej instancji produkcyjnej, a następnie wykonaniu ponownie migracji systemu produkcyjnego zgodnie z wypracowaną procedurą i krokami konfiguracyjnymi. Stare systemy zostały zatrzymane, a użytkownicy przełączeni do logowania na nowe środowisko.

Takie nietypowe podejście do harmonogramu migracji systemów SAP, jakie zastosowano w USP Zdrowie, pozwoliło na bezpieczne w czasie przeprowadzenie testów całego pejzażu systemów i wypracowanie skutecznego scenariusza przełączenia użytkowników w trakcie migracji produkcyjnej. To z kolei było gwarantem, że nic nie zaskoczy administratorów, konsultantów, ale przede wszystkim użytkowników końcowych.

W USP Zdrowie standardową procedurą, również w projektach IT, są działania walidacyjne oraz ich dokumentowanie.

Dokumenty i procedury

W USP Zdrowie standardową procedurą, również w projektach IT, są działania walidacyjne oraz ich dokumentowanie. Wynika to ze specyfiki branży farmaceutycznej i związanych z nią wymogów prawnych. Stosowane standardy Good Manufacturing Practice (GMP; Dobre Praktyki Wytwarzania) są obowiązkowe w tej branży, a ponadto regulowane licznymi aktami prawnymi. Precyzyjnie definiują wymagania związane z produkcją i dystrybucją leków. Systemy kontroli jakości wymagają, by rozwiązania IT nie tylko spełniały warunki GMP, ale także, by można było to udowodnić i udokumentować na każdym kroku każdego z procesów w firmie.

Migracja systemów SAP musiała być zatem przeprowadzona nie tylko zgodnie z metodologią firmy SAP i najlepszymi praktykami, ale również spełniać wszystkie wymogi nakładane przez standardy GMP. W myśl jednej z podstawowych zasad GMP: „to co nie zostało zapisane, nigdy nie zostało wykonane”, podczas prac powstały liczne dokumenty, które dokładnie i szczegółowo odzwierciedlają cały przebieg prac.

BCC (aktualnie All for One Poland) od lat współpracuje z firmami z branży farmaceutycznej, realizując liczne projekty wdrożeniowe, rozwojowe oraz migracje systemów. Doświadczenie konsultantów, którzy brali udział w podobnych projektach migracji systemów SAP, realizowanych zgodnie w wymogami GMP, pozwoliło na sprawne i skuteczne wykonanie całości prac w USP Zdrowie.

Michał Strzyżewski, Menedżer Obszaru IT, All for One Poland

Wirtualizacja – spójna architektura, swoboda dysponowania IT
Sposobem na wyjście z ograniczeń sprzętowych jest szeroko obecnie stosowana wirtualizacja. Wirtualizując architekturę serwerów, macierzy i sieci, zyskujemy dowolność uruchomienia systemów operacyjnych w ramach jednej architektury. Możemy przypisać utworzonemu środowisku wymagane ilości procesorów, pamięci operacyjnej czy przestrzeni dyskowej. Jeśli następuje wzrost zapotrzebowania, każda z tych wartości może być dostosowana do nowych potrzeb. W większości przypadków możemy zwiększać wydajność i wielkość maszyn wirtualnych bez potrzeby restartu maszyny.
Wirtualizacja daje również możliwości „ruchliwości” serwerów. Jeżeli zastosujemy rozwiązanie z dwoma centrami przetwarzania danych (CPD), możemy w tzw. trybie vMotion (zapożyczenie z technologii VMware) przesuwać działające maszyny wirtualne między różnymi, geograficznie odległymi miejscami.
BCC realizuje projekty konsolidacji i wirtualizacji środowisk IT w oparciu o rozwiązania wiodących światowych dostawców rozwiązań tego typu, m.in. VMware, Microsoft (Hyper-V). W projektach dla klientów mamy również do dyspozycji kompetencje i wieloletnie doświadczenia z wykorzystywania wirtualizacji zarówno na własne potrzeby, jak i na potrzeby systemów naszych klientów, które są hostowane w All for One Data Centers.
Michał Strzyżewski, Menedżer Obszaru IT, All for One Poland

Planowanie i zarządzanie

Projekt migracji systemów SAP w USP Zdrowie wymagał zaangażowania dużej liczby osób. Z jednej strony to pracownicy firmy USP Zdrowie odpowiedzialni za utrzymanie infrastruktury IT, którzy dodatkowo byli odpowiedzialni za zaprojektowanie i przygotowanie systemów na nowej platformie wirtualnej VMware oraz czynnie wspierali cały proces migracji i testów. Kolejne osoby to konsultanci BCC odpowiedzialni za migrację danych systemów ERP, HR i Solution Manager, wdrożenie i konfigurację systemu SAP NetWeaver Portal, przeniesienie funkcjonalne SAP ESS i MSS oraz SAP Business Connector. Wspierali oni również testy funkcjonalne i przygotowywali na bieżąco poprawki dla zgłoszonych problemów. Również liczny był zespół zaangażowany w testy funkcjonalne. Zarządzanie tak dużym zespołem wymagało od kierowników projektu zarówno po stronie USP Zdrowie, jak i firmy BCC dużej elastyczności i zaangażowania.

Z końcem grudnia 2015 roku zostały zakończone wszystkie prace i ostatni z systemów produkcyjnych został zmigrowany i oddany użytkownikom końcowym do pracy. Brak błędów związanych z procesem migracji to zasługa dobrze zaprojektowanego harmonogramu i przyjętych metodyk, ale przede wszystkim współpracy i zaangażowania osób biorących bezpośredni udział w pracach oraz wspierających projekt.

Zastosowanie wirtualizacji dla systemów SAP w USP Zdrowie podniosło ich wydajność i bezpieczeństwo, obniżyło koszty utrzymania i umożliwiło elastyczne zarządzanie mocą obliczeniową. Pozwala również efektywniej zarządzać infrastrukturą hardware i przeciwdziałać starzeniu się platformy sprzętowej. To z kolei oznacza sprawniejsze i efektywniejsze działania po stronie biznesu.

USP Zdrowie to firma farmaceutyczna, lider na rynku produktów i leków bez recepty (OTC) w Polsce. Portfolio firmy obejmuje ponad 100 produktów, leków i suplementów diety, wśród których są takie marki wiodące jak: Ibuprom, Apap, Gripex, Vigor UP!, Verdin, Xenna, Stoperan. Nowoczesny zakład produkcyjny we Wrocławiu (znany jako US Pharmacia) dostarcza średnio ponad 140 mln opakowań jednostkowych rocznie. Firma jest również obecna na Litwie, Ukrainie, w Bułgarii oraz w USA. Zatrudnia blisko 700 osób.