Ewolucja w stronę SAP BI

W 2004 r. DEC (obecnie GATX Rail Poland) już od kilku lat użytkował system ERP firmy SAP. System ERP wspierał bieżące przetwarzanie transakcji biznesowych i gromadził dane logistyczne i finansowe. Wraz z rozwojem przedsiębiorstwa i wymaganiami dostosowania sprawozdawczości do standardów korporacji GATX wzrastały potrzeby raportowe. Dotychczas wykorzystywane systemy informacyjne związane z poszczególnymi obszarami działalności nie były wystarczające.

Na jakiś czas rozwiązaniem było pisanie raportów dedykowanych, zdolnych przełamywać ograniczenia narzędzi informacyjnych systemu ERP. Jednak wraz ze wzrostem liczby dostępnych sprawozdań rosły potrzeby informacyjne i oczekiwania użytkowników. Wkrótce stało się jasne, że raportów dedykowanych, oprogramowanych na potrzeby użytkowników nie da się tworzyć tak szybko, jak tego chcą odbiorcy informacji, a ich utrzymywanie jest bardzo pracochłonne.

Potrzebne było rozwiązanie, które pozwoliłoby na bezpośredni dostęp do aktualnych, strategicznych dla przedsiębiorstwa informacji, przy pomocy łatwego w obsłudze interfejsu użytkownika.

Rozwiązanie, dzięki któremu użytkownicy skupialiby się na analizowaniu informacji, zamiast na sporządzaniu sprawozdań i sprawdzaniu wiarygodności dostarczonych danych. Rozwiązanie, które wyeliminowałoby ręczne czynności związane z konsolidacją, weryfikowaniem i uzupełnianiem informacji na potrzeby sprawozdawczości.

Potrzebna była hurtownia danych. DEC (GATX Rail Poland) wybrał rozwiązanie tego samego producenta co systemu ERP – hurtownię danych SAP BW. Pozwoliło to zaoszczędzić na kosztach licencji i wykorzystać efekt synergii, płynący z automatycznej integracji rozwiązań jednego dostawcy.

Krok po kroku

W czerwcu 2004 r. DEC (GATX Rail Poland) zdecydował się na wybór BCC (aktualnie All for One Poland) jako partnera zewnętrznego, kompleksowo wspierającego wdrożenie rozwiązań SAP BI.

Zgodnie z najlepszymi praktykami projektów Business Intelligence, projekt zdecydowano się przeprowadzić etapami, powiązanymi z poszczególnymi obszarami raportowania. Dzięki podziałowi projektu na części, pierwsze raporty dostarczone zostały bardzo szybko. Zminimalizowano również ryzyko związane z projektem, a wewnętrzny zespół projektowy firmy DEC (GATX Rail Poland) mógł stopniowo przejmować część prac związanych z kolejnymi etapami projektu.

Od strony komponentów, w projekcie wykorzystano hurtownię danych SAP BW w wersji 3.1, z repozytorium wiedzy gospodarczej (predefiniowanymi metadanymi, ułatwiającymi łączenie hurtowni z systemem ERP) w wersji 3.2. System ERP, z którego pochodzi większość danych, to mySAP ERP w wersji 4.7. Jako podstawowy interfejs raportowania wykorzystana została przeglądarka internetowa, z możliwością eksportu danych do formatu MS Excel.

Dane finansowe dla Polski i korporacji

Najważniejsze dla DEC (GATX Rail Poland) były sprawozdania finansowe raportowane na potrzeby amerykańskiego udziałowca – firmy GATX, dlatego pierwszym etapem wdrożenia hurtowni objęto dane finansowe.

Standardy raportowe GATX dotyczą bilansu, rachunku zysków i strat, cashflow oraz kilku wariantów zarządczych rachunku wyników. Stąd w przygotowaniu raportów BW konieczne było wykorzystanie danych finansowych z różnych komponentów systemu mySAP ERP – głównie danych księgi głównej, danych kontrolingowych oraz danych konsolidacyjnych.

W ramach projektu plan kont DEC (GATX Rail Poland), oparty na polskich standardach rachunkowości, a także struktury kontrolingu (m.in. struktura MPK – miejsc powstawania kosztów) zostały przypisane do modelu korporacyjnego GATX (uwzględniając plan kont funkcjonujący w oparciu o amerykańskie standardy rachunkowości GAAP).

Można oszacować, że dzięki hurtowni czas na uzyskanie raportowanych danych skrócił się dwukrotnie

 

Dla danych, które pobierano z systemu ERP, przygotowano dodatkowe tabele mapujące, które pozwoliły na uzupełnienie standardowych wymiarów analizy danych o specjalne wymagania korporacji. Dzięki temu możliwe stało się równoległe raportowanie w ramach hurtowni SAP BW danych nieprzetworzonych oraz danych przetworzonych do układu korporacyjnego.

Obok możliwości przygotowywania raportów obejmujących dane rzeczywiste, hurtownia danych SAP BW została przygotowana do rejestracji danych planowanych, co umożliwia przejrzystą kontrolę wykonania planu z wykorzystaniem elastycznych funkcji raportowania, dostępnych w hurtowni danych.

Projekt wdrożenia hurtowni danych w obszarze finansowym zakończył się w sierpniu 2004 roku.

O uzyskanych korzyściach mówi Przemysław Olczak, Zastępca Kierownika ds. Analiz, Planowania i Kontrolingu DEC (GATX Rail Poland): „Uruchomienie hurtowni danych SAP BW otworzyło przed nami nowe, niedostępne wcześniej możliwości. Wprowadzony model raportowania wyników finansowych spełnia standardy ustawy SOX – Sarbanes-Oxley. Otrzymaliśmy nowe raporty, pozwalające analizować koszty pośrednie w wielu wymiarach (np. Raporty kosztów i wskaźników ilościowych utrzymania floty, Raport skonsolidowanego rachunku zysków i strat). Łatwość porównywania danych uzyskanych i planowanych wnosi nowa jakość do planowania finansowego w DEC. Można oszacować, że dzięki hurtowni czas na uzyskanie raportowanych danych skrócił się dwukrotnie.”

Raportowanie sprzedaży

Kolejnym obszarem, objętym wdrożeniem hurtowni danych, była sprzedaż. Naturalnie jest to obszar generujący duże ilości informacji, które trzeba szybko i sprawnie analizować. Dodatkowo w firmie DEC (GATX Rail Poland) jest to obszar, z którego czerpie się informacje o liczbie dostępnych i używanych przez klientów cystern w określonym czasie.

Projekt wdrożenia hurtowni w zakresie sprzedaży trwał od kwietnia do sierpnia 2005 roku. W stosunku do pierwotnego planu zakres projektu rozszerzono o elementy budżetowania sprzedaży.

Droga do podjęcia trafnych decyzji jest krótsza i mniej wyboista

 

Obok klasycznego raportowania sprzedaży bardzo ważnym wymaganiem informacyjnym była analiza stanu cystern dzierżawionych. Analiza taka odpowiada na pytania: ile cystern dzierżawił, dzierżawi lub będzie dzierżawił klient; gdzie znajdowała się, znajduje się lub będzie się znajdować dana cysterna.

W celu zrealizowania tych wymagań przygotowano po stronie hurtowni SAP BW specjalne niestandardowe struktury danych, przejęto z mySAP ERP dane o kontraktach, zleceniach klienta oraz dane materiału i klientów. Na bazie wprowadzonych zmian stworzono możliwość przygotowania wielu raportów zarządczych, z których najważniejsze to:

  • Raport kończących się kontraktów
  • Wagony u klienta na wybrany dzień
  • Średnie stany wagonów i wartość przychodów
  • Zmiany stanu cystern w dzierżawie w zadanym okresie
  • Stan wagonów wg stawek dzierżawnych
  • Stawki dzierżawne: Minimalna / Maksymalna / Średnia.

Nowe możliwości komentuje biorący udział w pracach wdrożeniowych Andrzej Ciećwierz z Działu Obsługi Klienta DEC (GATX Rail Poland): „Patrząc z punktu widzenia użytkowników, dokonaliśmy sporego kroku do przodu jeśli chodzi o szczegółowość dostępnych na każde żądanie danych. Przykładowo, możemy raportować stan cystern w dzierżawie na teraz lub na dowolny dzień – według klienta, typu cysterny, segmentu produktowego czy grup cystern, czy kilku innych kryteriów. Według tych wymiarów, mamy dostępną szczegółową historię zmian stanu cystern w dzierżawie, i to z dokładnością do pojedynczego dnia. Możemy analizować stan cystern i stawki dzierżawne według danych odnoszących się do kontraktu – daty początku, końca kontraktu, czy jego odnowienia. Możemy raportować i porównywać przychody, nie tylko z dzierżawy, w dowolnie zdefiniowanych okresach. Porównujemy uzyskane stany cystern i przychody z zakładanym wcześniej budżetem, według różnych przekrojów. Nowe raporty służą jako podstawa do podejmowania takich decyzji jak polityka rabatowa wobec klientów, optymalizacja wykorzystania taboru. Widzimy zatem, że uruchomienie hurtowni danych może mieć pośredni wpływ zarówno na zwiększenie efektywności firmy, jak i na lepszą obsługę klientów”.

Specyficzna działalność remontowa

Kolejny projekt udostępniania informacji poprzez hurtownię SAP BW objął działalność remontową, realizowaną przez należący do GATX zakład ZNTK w Ostródzie. Remonty planowane i nieplanowane są podstawą utrzymania sprawności cystern. Ten trzeci projekt, zwany technicznym, umożliwił raportowanie działalności remontowej oraz usprawnił raportowanie danych finansowych na potrzeby techniczne.

W przedsięwzięciu tym skupiono się na:

  • przejęciu danych podstawowych opisujących remontowane obiekty włącznie z ich klasyfikacjami i statusami (np. cysterna lub jej elementy jak podwozie; zlecenie remontowe)
  • uspójnieniu danych podstawowych z różnych obszarów, w celu sięgania po informacje ważne dla remontów z wcześniej wdrożonych elementów hurtowni, np. koszty remontów z obszaru kontrolingu. Specyfika DEC (GATX Rail Poland) wymagała licznych rozszerzeń danych zlecenia kontrolingowego i indeksu materiałowego względem standardu mySAP ERP
  • przejęciu danych remontowych z niestandardowych źródeł danych SAP, rozwijanych przez DEC (GATX Rail Poland) jeszcze przed wdrożeniem SAP BW. Ważne było stworzenie rozwiązania obsługującego tzw. mechanizm „delty”, pozwalający odświeżać w hurtowni tylko zmienione, a nie wszystkie dane

Projekt techniczny SAP BW trwał od lipca do listopada 2005 roku.

Mieczysław Nowak, Główny Specjalista ds. Modułów Technicznych DEC (GATX Rail Poland), relacjonuje: „Zarządzanie działalnością remontową w DEC wymaga wykorzystania danych pochodzących z różnych modułów SAP, nie tylko w PM czyli w gospodarce remontowej. Ponadto, wykorzystywany przez nas system SAP rozbudowaliśmy o wiele rozszerzeń, potrzebnych ze względu na specyfikę firmy. W tym kontekście hurtownia danych była bardzo potrzebna. Raporty prezentują dane przekrojowe z wielu obszarów SAP. Zanim uruchomiliśmy hurtownię, raportowanie długoterminowe obejmujące duże ilości danych, oraz raportowanie przekrojowe obejmujące zapytaniem wiele tabel danych, znacznie obciążały system transakcyjny SAP. Przeniesienie raportowania do odrębnego systemu SAP BW sprawiło, że raporty generują się szybciej, nie zmniejszając wydajności systemu transakcyjnego. Praca z systemem jest po prostu szybsza i bardziej komfortowa”.

O korzyściach z części „technicznej” projektu SAP BW mówi Jacek Socha, Specjalista ds. Utrzymania Taboru w DEC (GATX Rail Poland): „Teraz mamy dostępną na bieżąco bogatą gamę raportów, prezentujących menedżerom aktualne dane o działalności remontowej, bez konieczności zaangażowania pracowników liniowych we wstępne przygotowanie danych. Taki zestaw raportów zwiększa wydajność pracy osób, kontrolujących realizację planów operacyjnych. Możemy w różnych przekrojach analizować dużą ilość danych zagregowanych z różnych źródeł. Nowe raporty pozwalają nam skrócić czas przygotowania planów remontów, podnieść jakość tych planów, oraz na bieżąco kontrolować ich wykonanie”.

Rozwiązanie dla całej firmy

Projekt SAP BW w DEC (GATX Rail Poland) to przykład „interdyscyplinarności” wdrożeń rozwiązań Business Intelligence. Aby udostępnić nowe raporty, czerpiące z różnych modułów SAP, trzeba było uspójnić i powiązać dotychczas funkcjonujące niezależnie takie dane jak: indeks materiałowy (moduł SD – sprzedaż i dystrybucja), zlecenie remontowe (PM – gospodarka remontowa/CO – kontroling), lokalizacja funkcjonalna (moduł PM). Dzięki temu w każdym z tych obszarów można przy raportowaniu wykorzystywać powiązane dane z innych modułów.

Uruchomione raporty są punktem wyjścia do podejmowania decyzji w wielu obszarach, które mają wpływ na efektywność operacyjną firmy, jej rentowność, a pośrednio – nawet na poziom obsługi klientów.

Piotr Sandomierski, Dyrektor ds. Informatyki, kierujący projektem SAP BW ze strony DEC, komentuje: „Największą wartością nowego rozwiązania jest dostarczenie użytkownikom nowych narzędzi, w postaci całego wachlarza przekrojowych raportów. Przyjazność raportów polega tez na łatwości eksportu danych do wygodnego formatu MS Excel. Wcześniej bywało, że tworzenie bardziej złożonych raportów bezpośrednio w systemie SAP było wąskim gardłem. Teraz uruchomienie nowego raportu jest znacznie prostsze – nie wymaga prac programistycznych ABAP. Musimy jedynie dobrze określić zakres potrzebnych danych. Na końcu dodałbym też, że dla pracowników biorących udział w projekcie, wdrożenie hurtowni danych było okazją do zdobycia nowych kompetencji w rozwoju SAP. Było to możliwe dzięki modelowi współpracy, jaki przyjęliśmy z BCC. Sposób prowadzenia prac umożliwił nam pełen transfer potrzebnej wiedzy. Dziś wiele prac rozwojowych w hurtowni danych możemy prowadzić własnymi siłami”.

Waldemar Czaplejewicz, Członek Zarządu ds. Finansowych, podsumowuje: „Dzięki wdrożeniu hurtowni danych SAP BW istotnie wzrosła jakość sprawozdawczości zarządczej. Nasi pracownicy mogą skupić się na analizie raportów. Przygotowanie danych wymaga znacznie mniej czasu i energii. To oznacza, że droga do podjęcia trafnych decyzji jest krótsza i mniej wyboista. Również sprawozdawczość zewnętrzna opiera się na SAP BW; rozwiązanie to doskonale wspiera podwójny system sprawozdawczości, tj. według polskich i amerykańskich standardów rachunkowości”.

 

GATX Rail Poland (dawniej DEC – Dyrekcja Eksploatacji Cystern) wydzierżawia cysterny kolejowe do przewozu produktów ropopochodnych, chemicznych i spożywczych. Firma dysponuje największym taborem cystern kolejowych do przewozu płynnych produktów naftowych w Polsce. Udziałowiec DEC, firma GATX jest jednym z największych na świecie właścicieli wagonów kolejowych. GATX jest właścicielem najliczniejszego parku cystern w Ameryce Północnej i posiadaczem znaczących udziałów w podobnych firmach m.in. w Meksyku, Kanadzie, Szwajcarii, Niemczech, Austrii.